၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒအရ အလုပ္တြင္ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈျဖစ္ေပၚခဲ့လွ်င္ ဒဏ္ရာရရွိသူ အာမခံအလုပ္သမားတစ္ဦးသည္ လူမႈဖူလံုေရးအဖြဲ႔တြင္ အကံ်ဳးဝင္မွတ္ပံုတင္ၿပီး ထည့္ဝင္ေၾကး ကာလအပိုင္းအျခား ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိဘဲ အလုပ္တြင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈ အက်ိဳးခံစားခြင့္ကို ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၅၊ ၅၈၊ ၆၂ ႏွင့္ နည္းဥပေဒ အပိုဒ္ ၁၈၁၊ ၁၉၂၊ ၁၉၆ တို႔ႏွင့္အညီ ရရွိခံစားႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
အလုပ္တြင္ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ပါက နာေရးစရိတ္ႏွင့္ က်န္ရစ္သူအက်ိဳးခံစားခြင့္ကို မွတ္ပံုတင္ကာလႏွင့္ ထည့္ဝင္ေၾကးကာလ လေပါင္း ၆၀ ႏွင့္ ေအာက္ရွိပါက ပ်မး္မွ်လုပ္ခ တစ္လစာ၏ အဆ ၃၀ ကို က်န္ရစ္သူ အက်ိဳးခံစားခြင့္အျဖစ္ ရရွိပါသည္။ ဆက္လက္၍ ထည့္ဝင္ေၾကးကာလ လေပါင္း ၆၀ အထက္ ၁၂၀ ႏွင့္ေအာက္ေပးသြင္းၿပီးျဖစ္ပါက ပ်မ္းမွ်လုပ္ခတစ္လစာ၏ အဆ ၅၀၊ လေပါင္း ၁၂၀ အထက္မွ လေပါင္း ၂၄၀ ႏွင့္ေအာက္ ေပးသြင္းၿပီးျဖစ္ပါက ပ်မ္းမွ်လုပ္ခတစ္လစာ၏ အဆ ၆၀ ၊ လေပါင္း ၂၄၀ အထက္ ထည့္ဝင္ေၾကး ေပးသြင္းၿပီးျဖစ္ပါက ပ်မ္းမွ်လုပ္ခတစ္လစာ၏ အဆ ၈၀ အက်ိဳးခံစားခြင့္ ခြင့္ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။
အလုပ္တြင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈျဖစ္ေပၚခဲ့ပါက အလုပ္သမားသည္ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒအရ အာမခံေၾကး ရရွိႏိုင္မႈ ရွိ / မရွိ ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒပုဒ္မ ၂ (စ) တြင္ အလုပ္တြင္ထိခိုက္မႈ ဟူသည့္ စကားရပ္အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ေပၚမူတည္ကာ အာမခံေၾကးမ်ားရရွိသည္ကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။
အလုပ္တြင္ထိခိုက္မႈ ဆိုသည္မွာ အလုပ္သမားသည္ အလုပ္ခြင္အတြင္းႏွင့္ အလုပ္ခြင္ျပင္ပတြင္ အလုပ္ကို အေၾကာင္္းျပဳ၍ ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္တာ၀န္ႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္ရွင္၏အက်ိဳးငွာ အျခားလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရန္အလုပ္ခြင္သို႔ အသြား သို႔မဟုတ္ အလုပ္ခြင္မွအျပန္ လမ္းခရီးတြင္ ျဖစ္ေစ ျဖစ္ေပၚေသာ မေတာ္တဆ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိမႈ၊ ေသဆုံးမႈ သို႔မဟုတ္ အလုပ္ႏွင့္ဆိုင္သည့္ ေရာဂါရရွိမႈကိုဆိုသည္။ ယင္းစကားရပ္တြင္ လုပ္ငန္းခြင္ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္အမိန္႔ႏွင့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားကို လိုက္နာရန္ တမင္ ပ်က္ကြက္ျခင္းေၾကာင့့္္ ရရွိသည့္ ထိခိုက္မႈ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စီမံထားရွိသည့္ ေဘးအႏၲရာယ္ အကာအကြယ္၊ အတားအဆီး ပစၥည္းကိရိယာမ်ားကို ဖယ္ရွားျခင္း သို႔မဟုတ္ အသုံးမျပဳျခင္းေၾကာင့့္္ ရရွိသည့္ ထိခိုက္မႈေသာ္လည္းေကာင္း၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမႈ သို႔မဟုတ္ မူးယစ္ေဆး၀ါး သုံးစြဲမႈေၾကာင့့္္ ရရွိသည့္ ထိခိုက္မႈေသာ္လည္းေကာင္း မပါ၀င္ ဟုေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
အလုပ္တြင္ထိခိုက္မႈ ဟုတ္/မဟုတ္ဆိုသည္မွာ
(က) ေသဆံုးသူသည္ ေသဆံုးအခ်ိန္၌ အာမခံထားသူ သို႔တည္းမဟုတ္ အာမခံထားရမည့္သူ ဟုတ္/မဟုတ္
(ခ) လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ထိခုိက္မိျခင္းျဖစ္ပါက အလုပ္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ထိခုိက္ျခင္း ဟုတ္/မဟုတ္ အလုပ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ထိခိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ေသဆံုးျခင္း ဟုတ္/မဟုတ္
(ဂ) လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အမိန္႔ႏွင့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားကို လိုက္နာရန္ တမင္ပ်က္ကြက္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိသည့္ထိခိုက္မႈ ဟုတ္/မဟုတ္
(ဃ) လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ထိခိုက္မႈျဖစ္ပါက စီမံထားရွိသည့္ ေဘးအႏၲရာယ္ အကာကြယ္အတားအဆီး ပစၥည္းကိရိယာမ်ား ဖယ္ရွာျခင္း (သို႔မဟုတ္) အသံုးမျပဳျခင္းေၾကာင့္ ရရွိသည့္ ထိခိုက္မႈ ဟုတ္ / မဟုတ္
(င) လုပ္ငန္းခြင္ျပင္ပတြင္ ဆိုင္ကယ္ (သုိ႔မဟုတ္) ကားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိခဲ့လွ်င္ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္းမ်ား လိုက္နာျခင္း ရွိ / မရွိ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားထားျခင္း ရွိ / မရွိ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲထားျခင္း ရွိ / မရွိ
(စ) လုပ္ငန္းခြင္ျပင္ပတြင္ ကားျဖင့္ထိခိုက္မႈျဖစ္ပါက မိမိကားလမ္းေၾကာင္း မွန္ကန္မႈ ရွိ / မရွိ၊ ထိခိုက္မႈျဖစ္ပြားရာ နယ္ေျမသည္ အလုပ္ရွင္မွ တာဝန္ေပးခ်က္အရ သြားေရာက္ျခင္း ဟုတ္ / မဟုတ္
(ဆ) ရံုးတက္ / ရံုးဆင္းျပဳလုပ္ရာမွ လမ္းခရီးတြင္ ကား / ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ထိခိုက္ / ေသဆံုးခဲ့လွ်င္လည္းေကာင္း ပံုမွန္အသံုးျပဳလ်က္ရွိေသာ လမ္းေၾကာင္း ဟုတ္ / မဟုတ္
(ဇ) အသံုးျပဳေသာ ယာဥ္သည္ အလုပ္ရွင္က ခြင့္ျပဳခ်က္အရ အသံုးျပဳသည့္ယာဥ္ ဟုတ္ / မဟုတ္
(စ်) အသိသက္ေသ (၂) ဦးကို စစ္ေဆးေမးျမန္းရာတြင္ ဒဏ္ရာရရွိသူႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ တစ္ခုတည္းတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနျခင္း ရွိ/မရွိ
(ည) လုပ္ငန္းခြင္၏ တာဝန္ခ်ိ္န္၊ အဆိုင္းခြဲထားပါက တာဝန္ခ်ိန္အဆိုင္းမ်ားကို အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ တင္ျပထားမႈ ရွိ / မရွိ
(႗) ထိခုိက္မႈျဖစ္ပြားရာအခ်ိန္သည္ သတ္မွတ္တာဝန္ခ်ိန္ ဟုတ္ / မဟုတ္ စသည့္အခ်က္မ်ားေပၚတြင္ မူတည္သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္ခြင္တြင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈျဖစ္ေပၚျခင္းသည္ အထက္ေဖာ္ျပအခ်က္မ်ားတြင္ ပါဝင္ျခင္း ရွိမရွိဆိုသည့္အခ်က္သည္ အဓိက်သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ရံုးဝန္ထမ္းမ်ားအား ဖယ္ရီကားျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ရာ ကားပ်က္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ ဝန္ထမ္းအား ျပန္လိုက္ပို႔ရာတြင္ အျပန္လမ္းတြင္ ဆိုင္ကယ္မေတာ္တဆ ထိခိုက္မႈျဖင့္ ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရရွိၿပီး ေသဆံုးခဲ့ရာ မႈခင္းဆရာဝန္၏ စစ္ေဆးခ်က္အရ အရက္ေသစာ ေသာက္စားထားေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႔ရွိရသျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၂ (စ) ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိသျဖင့္ ျငင္းပယ္ခဲ့ရျခင္းႏွင့္ အလုပ္ဆင္းၿပီး လုပ္ငန္းခြင္မွ အျပန္လမ္းတြင္ ဆုိင္ကယ္တိမ္းေမွာက္၍ ဒဏ္ရာရရွိၿပီး ေခါင္းတြင္ေသြးခဲေရာဂါျဖင့္ ေသဆံုးခဲ့သည္ကို စစ္ေဆးရာ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရ ဆိုင္ကယ္ဦးထုပ္ ေဆာင္းထားျခင္းမရွိသည္ကို ေတြ႔ရေသာေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၂ (စ) ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မရွိသျဖင့္ ျငင္းပယ္ခဲ့ရသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒအရ မွတ္ပံုမတင္မေနရ မွတ္ပံုတင္ရမည့္ လုပ္ငန္းဌာနမ်ားတြင္ အလုပ္ရွင္မွ အလုပ္သမားမ်ားအား မွတ္ပံုတင္ရန္ ပ်က္ကြက္ပါက ထိုသို႔ ပ်က္ကြက္သည့္ အလုပ္သမားႏွင့္ မီွခိုသူမိသားစုမ်ားအား ဥပေဒပါ အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ားကို ဆံုးရံႈးနစ္နာမႈမရွိေစရန္ ဥပေဒပုဒ္မ ၆၉ ႏွင့္ နည္းဥပေဒ ၂၀၀ တို႔တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။
(က) ဥပေဒပုဒ္မ ၁၆ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၄၈ တို႔အရ မွတ္ပံုတင္ခဲ့ေသာ အလုပ္ရွင္ကေသာ္လည္းေကာင္း၊ မွတ္ပံုတင္ရန္ တာဝန္ရွိေသာ အလုပ္ရွင္ကေသာ္လည္းေကာင္း ထည့္ဝင္ေၾကးေငြမ်ား ေပးသြင္းျခင္းမျပဳေစကာမူ သို႔မဟုတ္ အလုပ္သမား၏ လုပ္ခထဲမွ ထည့္ဝင္ေၾကးေငြကို ႏုတ္ယူေပးသြင္းျခင္း မျပဳေစကာမူအာမခံထားသူသည္ လည္းေကာင္း၊ အာမခံထားသူ ေသဆံုးၿပီးေနာက္ ထိုသူက အမည္စာရင္းေပးသြင္းျခင္းခံရသူ သို႔မဟုတ္ ထုိ႔သို႔ အမည္ စာရင္းေပးသြင္းျခင္း မရွိခဲ့လွ်င္ ထုိသူအား မွီခိုသူသည္လည္းေကာင္း ဤဥပေဒပါ အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ားကို ရထိုက္ခြင့္ရွိေစရမည္။
(ခ) ထည့္ဝင္ေၾကးေငြ ေပးသြင္းရန္ ပ်က္ကြက္သည့္ အလုပ္ရွင္သည္ ပုဒ္မ ၁၇ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၅၀ တို႔အရ ေပးသြင္းရမည့္ ထည့္ဝင္ေၾကးေငြမ်ားႏွင့္ ပုဒ္မ ၈၈ အရ သတ္မွတ္ထားေသာ ပ်က္ကြက္ေၾကးကိုပါ ေပးသြင္းရမည့္အျပင္ အာမခံထားသူအား ေပးရမည့္ အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ားႏွင့္ ကုန္က်စရိတ္ အားလံုးကိုလည္း က်ခံရမည္။
သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒအရ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္း / အျပင္မ်ားတြင္ လုပ္ငန္းခြင္ျဖင့္ ဆက္စပ္၍ အလုပ္တြင္ ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ အၿမဲမသန္းမစြမ္းျဖစ္သူမ်ားအတြက္ ဥပေဒပုဒ္မ ၅၈ အရ လည္းေကာင္း၊ အလုပ္တြင္ထိခိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူမ်ားအတြက္ ဥပေဒပုဒ္မ ၆၂ (က) အရ လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒပုဒ္မ ၆၉၊ နည္းဥပေဒ ၂၀၀ တို႔ႏွင့္အညီ အလုပ္ရွင္မ်ားမွ လူမႈဖူလံုေရးအဖြဲ႔ကိုယ္စား အာမခံထားသူနွင့္ က်န္ရစ္သူမိသားစုအား အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ားကို က်ခံထုတ္ေပးရပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ လူမႈဖူလံုေရးဥပေဒသည္ အလုပ္သမားမ်ား၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ လူမႈေရး လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္စည္းႏုိင္ေရးအတြက္ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမားႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က စုေပါင္းအာမခံၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္၏ အဓိက ကုန္ထုတ္စြမ္းအားစုျဖစ္ေသာ အလုပ္သမားမ်ား၏ လူမႈဘဝလံုၿခံဳေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားကို ပိုမိုခံစားရရွိေစမည္ျဖစ္ပါသည္။
