လူမ်ားသည္ သြားလာရာတြင္ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္၍ သြားလာမည္ဆိုပါက အမ်ားျပည္သူကို ထိတ္လန္႔မႈျဖစ္ေစကာ အႏၲာရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္းအခ်ိဳ႕သြားလူသူမ်ားသည္ တမင္တကာ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ သြားလာျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အျခားကိစၥရပ္မ်ားေၾကာင့္ သြားလာရာတြင္ ဓားပါလာျခင္းႏွင့္ လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒကို မသိနားမလည္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လက္နက္ယူေဆာင္သြားလာမိေသာ္လည္း လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒအရ တရားရံုးတြင္ ေျဖရွင္းရမည္ျဖစ္ကာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါက ျပစ္ဒဏ္က်ခံရမည္ျဖစ္ပါသည္။
လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၉ (င) တြင္
ပုဒ္မ ၁၃ ပါ ျပဌာန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္၍ လက္နက္စြဲကိုင္သြားလာပါက ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ထိျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လံုး ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ျခင္း ခံရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၃ တြင္
လိုင္စင္အရ ခြင့္ျပဳထားသည့္နည္းလမ္းမွ တစ္ပါးမည္သူမွ် လက္နက္စြဲကိုင္၍ သြားလာျခင္း မျပဳရ။
ပုဒ္မ (၁၃) ပါတားျမစ္ခ်က္ကိုေဖာက္ဖ်က္ပါက ပုဒ္မ ၁၉ (င) အရ စြဲဆိုအျပစ္ေပးျခင္း ခံရမည္။ အိမ္တြင္သံုး၊ လယ္ယာသံုး၊ စက္မႈသံုး ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္နက္စြဲကိုင္သြားလာလွ်င္ ပုဒ္မ ၁၉ (င) ကို က်ဴးလြန္ရာေရာက္သည္။ (တရားရံုးမ်ား လက္စြဲအပိုဒ္ ၈၁၈)
လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒပုဒ္မ (၄) တြင္ လက္နက္ဆုိသည္မွာ
(၁) ဓားဦးခၽြန္၍ ဓားသြား ၃ လက္မထက္ ပိုေသာ ေမာင္းခ်ဓားမ်ား၊
(၂) အိမ္တြင္းမႈ၊ လယ္ယာ သို႔မဟုတ္ စက္မႈလုပ္ငန္းတြင္ သံုးရန္ မရည္ရြယ္သည့္ လက္ကိုင္အရိုး ခိုင္ၿမဲစြာ တပ္ထားၿပီး အရုိးအသြား ၅ လက္မထက္ ပိုရွည္ေသာ ဓားဦးခၽြန္မ်ား
(၃) ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ ထုတ္ျပန္၍ သတ္မွတ္သည့္ အျခားဓား အမ်ိဳးအစားမ်ား၊
(၄) ေသနတ္၊ လွံစြပ္၊ ဓားလြယ္၊ ဓားေျမွာင္၊ လွံ ၊ ေလးႏွင့္ျမွား၊ အေျမာက္၊ လက္နက္ အစိတ္အပိုင္းႏွင့္ လက္နက္ထုတ္လုပ္ေသာ စက္ပစၥည္းမ်ား
ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔သြားလာရာတြင္ အရိုးအသြား ၅ လက္မထက္ပိုရွည္ေသာ ဓားဦးခၽြန္မ်ားအား ယူေဆာင္သြားလာမိပါက အမ်ားျပည္သူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္၍ လက္နက္မ်ားအက္ဥေဒအရ တရားစြဲဆိုျခင္းခံရမည္ျဖစ္ပါသျဖင့္ လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒကိုသတိျပဳသင့္ပါသည္။
က်မ္းကိုးစာရင္း
ဦးေက်ာ္စိန္၊ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ အထူးဥပေဒမ်ား အသံုးခ်လက္စြဲ
လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၉ (င) တြင္
ပုဒ္မ ၁၃ ပါ ျပဌာန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္၍ လက္နက္စြဲကိုင္သြားလာပါက ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ထိျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လံုး ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ျခင္း ခံရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၃ တြင္
လိုင္စင္အရ ခြင့္ျပဳထားသည့္နည္းလမ္းမွ တစ္ပါးမည္သူမွ် လက္နက္စြဲကိုင္၍ သြားလာျခင္း မျပဳရ။
ပုဒ္မ (၁၃) ပါတားျမစ္ခ်က္ကိုေဖာက္ဖ်က္ပါက ပုဒ္မ ၁၉ (င) အရ စြဲဆိုအျပစ္ေပးျခင္း ခံရမည္။ အိမ္တြင္သံုး၊ လယ္ယာသံုး၊ စက္မႈသံုး ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္နက္စြဲကိုင္သြားလာလွ်င္ ပုဒ္မ ၁၉ (င) ကို က်ဴးလြန္ရာေရာက္သည္။ (တရားရံုးမ်ား လက္စြဲအပိုဒ္ ၈၁၈)
လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒပုဒ္မ (၄) တြင္ လက္နက္ဆုိသည္မွာ
(၁) ဓားဦးခၽြန္၍ ဓားသြား ၃ လက္မထက္ ပိုေသာ ေမာင္းခ်ဓားမ်ား၊
(၂) အိမ္တြင္းမႈ၊ လယ္ယာ သို႔မဟုတ္ စက္မႈလုပ္ငန္းတြင္ သံုးရန္ မရည္ရြယ္သည့္ လက္ကိုင္အရိုး ခိုင္ၿမဲစြာ တပ္ထားၿပီး အရုိးအသြား ၅ လက္မထက္ ပိုရွည္ေသာ ဓားဦးခၽြန္မ်ား
(၃) ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ ထုတ္ျပန္၍ သတ္မွတ္သည့္ အျခားဓား အမ်ိဳးအစားမ်ား၊
(၄) ေသနတ္၊ လွံစြပ္၊ ဓားလြယ္၊ ဓားေျမွာင္၊ လွံ ၊ ေလးႏွင့္ျမွား၊ အေျမာက္၊ လက္နက္ အစိတ္အပိုင္းႏွင့္ လက္နက္ထုတ္လုပ္ေသာ စက္ပစၥည္းမ်ား
ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔သြားလာရာတြင္ အရိုးအသြား ၅ လက္မထက္ပိုရွည္ေသာ ဓားဦးခၽြန္မ်ားအား ယူေဆာင္သြားလာမိပါက အမ်ားျပည္သူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္၍ လက္နက္မ်ားအက္ဥေဒအရ တရားစြဲဆိုျခင္းခံရမည္ျဖစ္ပါသျဖင့္ လက္နက္မ်ားအက္ဥပေဒကိုသတိျပဳသင့္ပါသည္။
က်မ္းကိုးစာရင္း
ဦးေက်ာ္စိန္၊ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ အထူးဥပေဒမ်ား အသံုးခ်လက္စြဲ